Đánh giá triển khai bảo vệ chống sét tại Việt Nam

Chuyện bị sét đánh là chuyện đã không còn quá xa lạ. Thế nhưng, tình trạng bị sét đánh ở Việt Nam lại cao hơn các nước khác rất nhiều. Nguyên nhân của những vụ sét đánh thương tâm là do đâu, cùng chúng tôi đi tìm câu trả lời nhé!

Chống sét chuyên nghiệp tại Thái Bình

Theo nghiên cứu, Việt Nam nằm ở tâm giông châu Á, một trong 3 tâm giông của thế giới có cường độ giông sét hoạt động mạnh, mùa giông ở Việt Nam tương đối dài bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 10. Thế nên tình trạng Việt Nam thường bị sét đánh nhiều hơn các nước khác là chuyện vô cùng bình thường. Nhưng để hiểu rõ hơn về nguyên nhân này chúng ta cùng phân tích lí giải trong bài viết này nhé!

Nhiều nơi tình hình sét đánh diễn ra nhiều đến nỗi có những ngôi làng bị bị gọi luôn là "làng trời đánh". Vì những khu vực này có mật độ trời đánh rất cao và dày đặc bởi nằm trong tâm giông lớn. Thế nhưng không phải nói như vậy là những khu vực khác lại an toàn. Trên thực tế, những khu vực khác hay bất cứ nơi đâu ở đất nước ta đều có thể xảy ra tình trạng sét đánh chỉ là mật độ ít hay nhiều mà thôi.

Vì nước ta nằm ở tâm giông của châu á mỗi năm phải hứng chị 2 triệu cú sét đánh và là đất nước bị sét đánh nhiều nhất Châu Á. Thời gian giông ở nước ta tương đối dài bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 10. Số ngày dông trung bình khoảng 100 ngày/năm và có sự chênh lệch giữa các vùng miền. Có những nơi có số giờ giông nhỏ như Cam Ranh-Khánh Hòa 55h/năm. Bên cạnh đó có khu vực đạt số giờ giông đến 489 giờ/năm như A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế. Một số nơi sét đánh nhiều là làng Xuân Lộc xã Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh, xã Thanh Xuân huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ An, xã Ninh Thượng thị xã Khánh Hòa tỉnh Khánh Hòa. Sét thường chỉ xảy ra trong các cơn giông tập trung vào giao mùa hiện cung đang bước vào giai đoạn chuyển mùa từ nóng sang lạnh nên xuất hiện 2 luồng không khí nóng ẩm và lạnh thường gây ra giông sét.

Theo đó thì cơ quan khẩn cấp liêng bang Mỹ khuyến cao người dân thực hiện nguyên tắc 30/20 tức là sau khi nhìn thấy sấm sét thì mọi người phải đi vào nhà ngay lập tức trong khoảng thời gian không quá 30s, và không đi ra ngoài trước 30 phút kể từ thời điểm tiếng sét kết thúc.

Theo nghiên cứu, Việt Nam là nước có tỷ lệ sét xuất hiện nhiều nhất do nằm ở tâm dông châu Á - một trong 3 tâm dông của thế giới có cường độ dông sét hoạt động mạnh. Nhất là trong những năm gần đây, trước sự biến đổi của khí hậu, dông sét ngày càng nhiều hơn. Ước tính mỗi năm Việt Nam bị 2 triệu cú sét đánh. Tuy nhiên công tác phòng chống sét còn rất chủ quan, đặc biệt tại các vùng nông thôn.

Ở Việt Nam chúng ta việc cảnh báo giông sét mới chỉ dừng lại ở mức chung chung và việc phổ biến kiến thức thì còn khá là hạn chế nên vẫn khiến người dân nơm nớp lo sợ mỗi khi ở ngoài trời có mưa giông. Vậy nên đã có rất nhiều vụ việc thương tâm xảy ra.

Chống sét chuyên nghiệp tại Thái Bình

Việt Nam chiếm tỷ lệ sét xuất hiện nhiều nhất

Theo ước tính của Viện Vật lý địa cầu, mỗi năm Việt Nam phải hứng chịu 2 triệu cú sét đánh. Việt Nam nằm ở tâm dông châu Á, một trong ba tâm dông trên thế giới có hoạt động dông sét mạnh. Mùa dông ở Việt Nam tương đối dài bắt đầu từ tháng 4 và kết thúc vào tháng 10. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Viện Vật lý Địa cầu thực hiện năm 2004, cả nước có 820 vụ sét đánh trong 10 năm trở lại đây gây thiệt hại nhiều tỷ đồng, làm gián đoạn dịch vụ viễn thông, điện lực... Tại một số khu vực như Cổ Dũng (Hải Dương), Sơn Lộc (Hà Tĩnh), đồng bằng sông Cửu Long, xảy ra nhiều vụ sét đánh làm thiệt hại mùa màng.

Theo TS. Nguyễn Xuân Anh - Phó Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu - chủ nhiệm đề tài cấp Nhà nước về “Nghiên cứu dông sét và đề xuất các giải pháp phòng chống ở Việt Nam” thì do nằm ở tâm dông châu Á - một trong 3 tâm dông của thế giới có cường độ dông sét hoạt động mạnh. Do hậu quả của dông sét nên hầu như năm nào ở nước ta cũng có người dân bị thiệt mạng do sét đánh. Không chỉ vậy, sét còn làm tổn hại nhiều công trình lớn. Theo TS Nguyễn Xuân Anh, trong 10 năm qua đã có nhiều công trình, đường dây tải điện, kho tàng, các thiết bị về bưu chính viễn thông, nghiên cứu khoa học, điện tử… bị sét đánh hỏng, gây thiệt hại nặng. Trong đó, tiêu biểu là vụ sét đánh ngày 4-6-2001 làm nổ tung một máy cắt 220KV của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình, làm lưới điện toàn miền Bắc bị rã mạch, nhiều nhà máy điện bị tách khỏi hệ thống, làm mất điện trên diện rộng.

Những vụ sét đánh lớn tại Việt Nam

Chiều 6-5-2012, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn xảy ra sấm chớp, mưa lớn. Một số người dân đi chăn trâu, trú mưa ở những vùng núi đá, gốc cây, bị sét đánh. Hậu quả, 6 người chết, 5 người bị thương. Một số nhân chứng cho biết, lúc trời mưa, 8 người trú tại thôn Hợp Đường (xã Liên Sơn, Chi Lăng) sử dụng điện thoại di động. Sau tia chớp rất mạnh, 4 người đã tử vong, gồm: Vi Văn Luật (36 tuổi), Lương Văn Inh (24 tuổi), Vi Văn Hùng (15 tuổi), Lương Văn Hiệu (13 tuổi). Bốn người còn lại bị thương nặng phải đi bệnh viện cấp cứu. Cùng thời điểm, tại thôn Hợp Tân (xã Gia Cát, Cao Lộc), 3 người đi chăn trâu bị sét đánh trúng. Bà Chu Thị Liệm (67 tuổi), Nông Văn Bình (15 tuổi) tử vong, một người khác bị thương.

Tiếp đó, vào sáng 21-5, một vụ tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng tại 2 máng khai thác đá ở huyện Thủy Nguyên - TP Hải Phòng đã làm 6 người thiệt mạng và 4 người bị thương. Nguyên nhân ban đầu được xác định do sét đánh trúng dây dẫn điện đã kích nổ mìn. Được biết, từ hơn 10 giờ sáng 21-5, tại khu vực Hải Phòng trời bỗng nổi mưa giông kèm sấm sét. Vào thời điểm khoảng 10 giờ 20 phút, tại 2 máng khai thác đá của Công ty Cổ phần Thương mại Quyết Tiến và Công ty Xi Măng Phúc Sơn, có một số công nhân đang treo mình trên vách núi đá để hoàn thiện nốt phần công việc khoan lỗ trên vách núi để nhồi mìn. Dự kiến, công việc trên sẽ được hoàn thiệt vào lúc 11 giờ sáng cùng ngày để kích nổ mìn. Tuy nhiên, do sét bất ngờ đánh trúng vào hệ thống dây dẫn điện dùng để kích nổ mìn đã khiến mìn phát nổ.

Việt Nam có 80% người dân thiếu hiểu biết về dông sét

Hàng năm, những vụ sét đánh kinh hoàng đã gây tổn hại nhiều về tính mạng con người và của cải vật chất. Tuy nhiên hiểu biết về công tác phòng chống sét trong cộng đồng dân cư ở Việt Nam vẫn còn rất kém. Kết quả một cuộc khảo sát mới đây của Viện Vật lý Địa cầu tại 2 huyện thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho thấy những con số giật mình chứng tỏ người dân rất chủ quan và thiếu hiểu biết trong việc phòng chống dông sét. Có tới trên 85% nhà dân dựng cột ăngten cao nhưng không hề lắp đặt kim thu sét. Nhiều công trình xây dựng thiết kế, lắp đặt thiết bị chống sét không đúng, không mang lại hiệu quả phòng chống sét. Thậm chí, tại Thái Bình, khi một trạm thu phát sóng di động ở tỉnh này đi vào hoạt động, người dân thấy hiện tượng sét rất nhiều. Khi các chuyên gia về kiểm tra, phát hiện có dòng điện. Hóa ra “nhà mạng” có dây chống sét nhưng lại… không gắn liền với thiết bị tiếp đất.

Hiện nay ở khu vực đô thị, khả năng sét đánh khó xảy ra do hầu hết các ngôi nhà đều được trang bị cột thu lôi khi xây dựng. Song ở nông thôn, kể cả xây nhà cao tầng, người dân cũng ít khi lắp đặt hệ thống chống sét nên ở khu vực này, sét đánh nhiều nhất. Việc thiếu hiểu biết về dông sét và cách phòng chống sét là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ bị sét đánh.

Cần có các biện pháp bảo vệ chống sét

Khi xây dựng công trình cần phải tính toán thiết kế bảo vệ chống sét an toàn cho công trình. Không chỉ bảo vệ chống sét đánh thẳng còn cần phải chống sét đánh lan truyền theo đường nguồn và đường tín hiệu vào công trình. Hệ thống tiếp địa và dây truyền dẫn dòng sét phải đảm bảo chất lượng và tiêu chuẩn kỹ thuật. Giá trị điện trở tiếp đấp đạt trong giới hạn cho phép.

Để phòng trừ sét khi đi ngoài trời, cần đề phòng các cơn dông, biện pháp tốt nhất là nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là tòa nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét. Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết. Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có dông. Vô tuyến nối với dây ăng ten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có dông. Tuyệt đối không đứng gần cây cối để trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt.

Không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như cảm thấy tóc bị dựng lên thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào. Khi đó phải lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất. Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hỏa, ôtô... không được nhoài người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì có thể trở lại làm việc bình thường.

Chống sét tại Thái Bình